Voor de Ridderzaal op het Binnenhof staat op Prinsjesdag met piekhelm, opgeplante bajonet en rode bies op de broek een erewacht van het Korps Mariniers. Hierbij is ingedeeld het korpsvaandel met vaandelwacht en de Marinierskapel met Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers. Het vaandel van de Mariniers weerspiegelt een eeuwenlange traditie, die reikt van zeeslagen en gevechten bij Kijkduin, Algiers, Chatham en Doggerbank tot Rotterdam, Java en Nieuw Guinea.
Bij aankomst van koning Willem – Alexander en koningin Máxima bij de Ridderzaal wordt met het vaandel gegroet door dit te neigen. Op hun beurt buigen de Koning en Koningin voor het vaandel. Zij doen dit, omdat het vaandel bij de krijgsmacht het hoogste symbool is en de trouw aan de Koning en de eer van het korps representeert. Ook doen zij dit uit piëteit voor de menselijke offers, die in de loop der eeuwen door het Korps Mariniers zijn gebracht bij de verdediging van ons land en de uitvoering van internationale vredesmissies.
Symbolische waarde
Bij van oorsprong bereden troepen wordt het vaandel een standaard genoemd. Zowel meerdere onderdelen van de Koninklijke Marine als de Koninklijke Landmacht beschikken over vaandels of standaarden. De Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marechaussee hebben als afzonderlijke krijgsmachtdelen respectievelijk een eigen vaandel en een standaard. Vaandels of standaarden worden altijd persoonlijk door de Koning(in) uitgereikt.
Oorspronkelijk was een vaandel, of standaard het veldteken van een regiment. Het diende als herkennings- en verzamelpunt en mocht onder geen beding in handen van de vijand vallen. Dit functionele gebruik op het slagveld is verdwenen, maar de symbolische betekenis bestaat nog steeds. Zo leggen militairen na hun aanstelling de eed, of belofte af met de hand op het vaandel, of de standaard.
Over het vaandel
Het doek van de Nederlandse vaandels en standaarden is van oranje zijde om de band met het Huis Oranje Nassau te onderstrepen Op het vaandeldoek is aan de ene zijde het monogram van de Koning(in), die het vaandel heeft verleend, geborduurd met daaromheen de wapenfeiten van het regiment. De andere zijde is voorzien van het koninklijke wapen. De vaandelstok wordt bekroond door een zwaarddragende liggende Nederlandse leeuw, die rust op de zogenoemde vaandeldoos met het opschrift “Koning en Vaderland”.
Het vaandel of de standaard wordt gedragen door een vaandel-, of standaarddrager, meestal een adjudant-onderofficier. Hij wordt vergezeld door een bewapende vaandel- of standaardwacht.
Overige vaandels op Prinsjesdag
De Mariniers zijn overigens niet de enigen, de op Prinsjesdag een vaandel voeren. Op het Binnenhof is ook nog het vaandel van het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene aanwezig en bij het Paleis Noordeinde staat een eresquadron van de Koninklijke Luchtmacht opgesteld met het vaandel van dit krijgsmachtdeel.
Dit is nog niet alles, want ook in de koninklijke stoet met de Glazen Koets worden door het Garderegiment Grenadiers en Jagers een vaandel en te paard de standaarden van de bereden ere-escortes van Cavalerie, Koninklijke Marechaussee en Nationale Politie meegevoerd.
