Ook dit jaar zet de trend in Nederland door om met vlaggen je betrokkenheid te tonen bij onderwerpen of gebeurtenissen (hè Youp?). Tegelijkertijd zien we een groeiend aantal incidenten waarbij vlaggen worden beschadigd of gestolen. De polarisatie in de samenleving toont zich in onze omgang met vlaggen. Ondertussen trekken we ons terug in de eigen gemeenschap en hijsen we de nieuwe dorpsvlag. Het jaar 2023 in vlaggen.

2022 werd uitgeroepen tot “jaar van de vlag” (zie het jaaroverzicht van 2022), maar 2023 doet er qua gebeurtenissen (en bijbehorend vlagvertoon) niet voor onder. Vlaggen weerspiegelen de samenleving, dus in een vlaggenkundig jaaroverzicht vind je terug waar de wereld mee bezig is. Zo kwamen naast de Oekraïense vlaggen steeds meer Israelische en Palestijnse vlaggen in het straatbeeld, ook al vóór de aanslagen van 7 oktober overigens!

Polarisatie aan de gevels

In het begin van het jaar was er nog veel discussie over omgedraaide vlaggen (zie Vlag! 31). Die zouden weer goed gehangen moeten worden na de verkiezingen voor de Provinciale Staten en zeker vóór dodenherdenking op 4 mei. Na het geweld tegen LHBTI+’ers op 7 april stonden regenboogvlaggen steeds vaker in de belangstelling. Op verschillende momenten in het jaar waren er incidenten rond regenboogvlaggen en werd er gereageerd met nog meer vlagvertoon.

Naast jaarlijkse evenementen als koningsdag (27 april), veteranendag (29 juni), coming out day (11 oktober) en de SDG-dag (25 september) werd er ook actief gevlagd naar aanleiding van rampen in het buitenland, zoals de aardbevingen in Turkije en Syrië (in februari) en in Marokko (in september). Ook werden vlaggen juist verwijderd als een land negatief in het nieuws komt en lijkt vlaggenroof vaker voor te komen (zie deze beschouwing).

Nieuwe vlaggen en vlaggenkunst

Ook dit jaar zijn er nieuwe vlaggen gepresenteerd. Kirgizië heeft zijn vlag vernieuwd en twee Amerikaanse staten (Utah en Minnesota) hebben hun vlag ingrijpend gewijzigd. In Nederland heeft Voorne aan Zee een nieuwe vlag en er zijn diverse nieuwe dorpsvlaggen in gebruik genomen. Ook hebben we dit jaar veel nieuwe kunstwerken met vlaggen mogen verwelkomen (#flagart ofwel vlaggenkunst) en rapper Sef heeft zelfs een theatervoorstelling gemaakt over vlaggen.

Diverse musea hebben dit jaar tentoonstellingen gewijd aan vlaggen. In Aarhus (Denemarken) en in Los Angeles (VS) waren grote vlaggententoonstellingen en in Nederland besteedden Vughts Museum, Sluuspoort Zwartsluis, het Tropenmuseum en het Rijksmuseum (met De Vaandeldrager) aandacht aan vlaggen. In het Belgische Zoersel is een vlaggenroute geopend door de omgeving … waar de vlaggen vervolgens werden geroofd …

Flagdressing en jaaroverzicht

En als dat allemaal nog niet genoeg is, hebben we geleerd dat onze eigen koningin Maxima en koning Karel III van het Verenigd Koninkrijk aan flagdressing doen!

Wil je zelf terugbladeren door het jaar in vlaggen, kijk dan de berichten van @vlaggenkunde op Twitter / X terug. Voor een overzichtelijke samenvatting, kun je hieronder verder lezen. En vergeet niet de toegift onderin: Vlaggen en satire!

N.B. Klik op de foto om meer achtergrondinformatie te vinden over het onderwerp en/of de afbeelding.

Januari

9 januari Israelische minister wil dat Palestijnse vlaggen worden verwijderd uit het straatbeeld. (Foto: Reuters)

25 januari Bij het bezoek van premier Rutte aan zijn Belgische collega hangt de Nederlandse vlag ondersteboven. Foto: AFP)

25 januari Tennistoernooi Australian Open is door de oorlog in Oekraïne toneel van een vlaggenstrijd. (Foto: AP)

Februari

9 februari In heel Nederland zijn Turkse (en soms Syrische) vlaggen te zien na de verwoestende aardbeving. (Foto: Marc Bolsius)

23 februari In London is een enorme Oekraïense vlag geschilderd op de straat voor de Russische ambassade. (Foto: Reuters, Hannah McKay)

24 februari Ophef in de media over de hakenkruisvlag (de toenmalige Duitse vlag) op het jacht van prins Bernhard in 1937. (Foto: Videoland)

26 februari Er zijn veel nieuwe dorpsvlaggen gepresenteerd dit jaar. Noordwelle was de eerste. (Foto: Sandra Schimmelpennink)

Maart

1 maart De Amerikaanse staat Utah (the beehive state ofwel “de bijenkorfstaat”) heeft een nieuwe vlag aangenomen. (Foto: utah.gov)

15 maart Na de verkiezingen voor de Provinciale Staten worden veel omgedraaide vlaggen teruggedraaid. (Foto: RTL Nieuws)

April

8 april Na een geweldsincident bij het COC in Eindhoven worden overal in Nederland regenboogvlaggen uitgehangen. (Foto: COC)

23 april Voorafgaand aan 4 en 5 mei is er nog veel discussie over het recht hangen van omgedraaide vlaggen. (Foto: RTL Nieuws)

Mei

7 mei Opnieuw wordt een regenboogvlag verbrand, deze keer in Delft. (Foto: Politie.nl)

11 mei Het Franse parlement wil dat op elk stadhuis behalve een Franse ook een Europese vlag hangt. (Foto: Twitter / Telegraaf)

13 mei Veel vlagvertoon weer op het Eurovisie Songfestival in Engeland / Oekraïne. (Foto: Twitter / BBC)

16 mei Na fraude bij de eerste verkiezing krijgt Nieuw-Weerdinge alsnog een nieuwe dorpsvlag. (Foto: DVHN, Plaatselijk Belang Nieuw-Weerdinge)

Juni

1 juni Efteling haalt de Oegandese vlag weg uit Carnaval Festival om anti-homowet. (Foto: Omroep Brabant)

7 juni Standaardwerk over Brabantse wapens en vlaggen van wijlen dr. Willem van Ham gepubliceerd. (Foto’s: Uit het boek)

14 juni Na een tour langs de provincies is De Vaandeldrager van Rembrandt terug in het Rijksmuseum. (Foto: Rijksmuseum / Olivier Middendorp)

Juli

10 juli Ook prinses Alexia hangt de traditionele vlag en schooltas uit na het afstuderen. (Foto: Nu.nl / Koninklijk Huis)

18 juli Bulgarije neemt de titel van hoogste vlaggenmast van Europa over van de Finnen. (Foto: Nikolay Doychinov / AFP / Getty Images)

21 juli Commotie in de gemeenteraad van Den Haag nadat een partijvlag is ontvreemd. (Foto: Haagse Stadspartij)

Augustus

23 augustus Op de nationale vlaggendag van Oekraïense wordt de grootste Oekraïense vlag ooit opgehangen. (Foto: Kabinet van de president van Oekraïne)

31 augustus In Leiden wordt opgeroepen de vlag uit te hangen ter ere van het afscheid van de langstzittende burgemeester van Nederland. (Foto: Sleutelstad.nl)

September

22 september Aanhangers van FC Groningen verwijderen de opdruk van een Friese vlag van hun bus. (Foto: Twitter / @theseek82)

24 september In Amsterdam wordt een aanslag gepleegd op een regenboogvlag met een explosief. (Foto: Mizzle Media)

Oktober

7 oktober Na de terreuraanslag in Israel worden uit solidariteit overal in de wereld Israelische vlaggen getoond. (Foto: Twitter / @olafscholz)

9 oktober Het hijsen van de Israelische vlag bij gemeentelijke en andere overheidsgebouwen leidt tot discussie. (Foto: ANP)

11 oktober Medeleven met de situatie in Israel en Gaza wordt steeds vaker getoond door een vredesvlag op te hangen. (Foto: ANP)

16 oktober De president van Azerbaidjan hijst de vlag boven de veroverde enclave Nagorna-Karabach. (Foto: Kabinet van de president van Azerbaidjan)

November

9 november Bij Spaanse protesten tegen de amnestie voor Catalaanse separatisten wordt het wapen uit de Spaanse vlag geknipt. (Foto: Twitter / @ferrer_marc)

18 november Wereldwijd verschijnen er steeds meer Palestijnse vlaggen tegen het geweld in Gaza. (Foto: AFP)

December

4 december Op de Internationale dag voor mensen met een beperking hijsen gemeenten de disability flag. (Foto: Gemeente Den Haag)

19 december De Amerikaanse staat Minnesota heeft een nieuwe vlag vastgesteld. (Foto: CBS News)

20 december Het Centraal-Aziatische land Kirgizië heeft een aangepaste nationale vlag. (Afbeelding: Bakut Torogeldi, RFE/RL)

21 december De gemeente Voorne aan Zee heeft een nieuwe gemeentevlag. (Afbeelding: Wikipedia)

24 december Vlaggenkunst tegen huiselijk geweld houdt de gemoederen bezig in Griekenland. (Foto: Georgia Lale / Instagram / AD.nl)

Vlaggen en satire

Ook dit jaar waren vlaggen weer een dankbaar medium voor cartoonisten. Een korte hulde aan de tekenaars, zonder commentaar:

Jip van de Toorn in de Volkskrant:

Cyprian Koscielniak in de NRC:

Jos Collignon in de Volkskrant:

Nogmaals Jip van den Toorn in de Volkskrant:

En Mirjam Vissers in het FInancieele Dagblad:

Dank voor steeds meer een nieuwe kijk op vlaggen en daarmee op de wereld!